افزایش پرولاکتین خون Prolactinemia

پرولاکتین توسط غده هیپوفیز که  در قاعده مغز قرار دارد ترشح می شود و وظیفه اصلی آن کمک به ترشح شیر بعد از زایمان می باشد , همچنین برای باروری خانم ها و آقایان اهمیت دارد. اثر خاص پرولاکتین در آقایان شناخته نشده است. لیکن برای بررسی مشکلات جنسی آقایان و خانم ها از آن استفاده می شود.

چرا آزمایش پرولاکتین انجام میشود ؟

در خانم های که علائم افزایش پرولاکتین را دارند این آزمایش درخواست می شود.پرولاکتینوما یک تومورغیر سرطانی در هیپوفیز است که باعث تولید بیش از اندازه پرولاکتین می شود.

علائم افزایش پرولاکتین در بانوان

• عادت ماهانه نامرتب
• از بین رفتن عادت ماهانه
• کاهش میل جنسی
• مقاربت دردناک (بعلت خشکی واژن)
• مشکلات باروری
• ترشح غیرعادی شیر (گالاکتوره)

بعلت اینکه تغییرات عادت ماهانه واضح است وجود پرولاکتین در خانم ها در سنین قبل از یائسگی زودتر تشخیص داده می شود.

افزایش پرولاکتین به علل زیر انجام می شود :

1-افزایش فیزیولوژیک شامل بارداری , شیردادن و استرس

2-داروها : ترشح پرولاکتین توسط دوپامین موجود در مغز مهار می شود . داروهایی که از اثر دوپامین جلوگیری می کنند یا ذخیره دوپامین را از بین می برند باعث افزایش پرولاکتین می شوند . داروهای مورد استفاده در روان پریشی(داروهای بیماران روانی)

مثل فنوتیازین ها (کلرپرومازین) ,  هالوپریدول , داروهایی که برای جلوگیری از حرکات گوارش استفاده می شود .مثلا برای پیشگیری از بازگشت غذا از معده به مری (متوکلووپرامید) , استروژن , بنزودیازپین ها , رانیتیدین , سایمیتیدین , آمی تریپتیلین ,  فلوکسیتین،  وراپامیل،  متوکاربامول ضد دوپامین می باشد و بعنوان تحریک کننده ترشح شیر یعد از زایمان مدتها استفاده میشده است.

بیماریها

پرولاکتینوما و سایر تومورهای که در مجاورت هیپوفیز قرار دارند مثل اکرومگالی ,  بیماریهای هیپوتالاموس و سایر بیماریها مثل نارسایی مزمن کلیه ,  کم کاری تیروئید ,  سارکوئیدوز و غش , سیروز و .....

تشخیص

در خانم هایی که علائم بالینی دارند مقدار پرولاکتین خون اندازه گیری می شود و در صورت افزایش مقدار آن در اولین قدم آزمایشات کار تیروئید برای رد کردن کم کاری تیروئید انجام میشود و نهایتا برای رد کردن وجود آدنوم هیپوفیز MRI  از ناحیه هیپوفیز (قاعده ی جمجمه) لازم می شود . (حدود 50% موارد دیگر هیپرپرولاکتینمی  بعلت آدنوم هیپوفیز می باشد .)

علائم بالینی در مردان

در مردان شایعترین علائم  بالینی کاهش میل جنسی ,  ناتوانی جنسی   , نازائی و ژینکوماستی می باشد. بعلت اینکه در آقایان علائم واضحی مثل نامرتبی عادت ماهانه وجود ندارد معمولا خیلی دیرتر و بعلت سردرد و مشکلات چشمی ناشی از فشار تومور هیپوفیز به عصب بینائی مراجعه می کنند